Leszno, przed 1848
drewno malowane
średnica podstawy 35 cm, wysokość 42 cm
Muzeum Okręgowe w Lesznie, nr inw. MLH 4250

Model przedstawia leszczyńską świątynię braci czeskich powstałą w latach 1652–1654 ze składek parafian. Budowniczym był leszczynianin Marcin Woide. Jest to budowla jednoprzestrzenna, bez wyodrębnionego prezbiterium z wieżą na planie prostokąta od strony zachodniej. Zwieńczeniem murów jest obiegająca budowlę inskrypcja w języku łacińskim: Excisa civitate Anno MDCCVII. Renovatum MDCCXVI sanctificati tabernakulum suum altissimus Deus, In medio eius non commovebitur, adiuvabit civitatem suam protinus custos Israelis, proteg et sanktuarium suum. Si Deus pro nobis, quis contra nos. Roem. 8.  We wnętrzu przy południowej oraz północnej ścianie ustawiono empory wsparte na drewnianych słupach. Ozdobą surowego wnętrza jest bogata ambona wykonana w 1720 roku oraz freski na sklepieniu wykonane około 1716. Kształt hełmu wieży, a także inskrypcja obiegająca zwieńczenie zewnętrznych murów kościoła świadczą o tym, że model wykonany został przed 1848 rokiem, kiedy to rozbudowując południową kruchtę i remontując kościół zlikwidowano cytowany napis.

W. Bickerich, Die evg – ref. Johannis Kirche zu Lissa – Leszno (Polen) nach ihrer Geschichte u. ihrem heutigen Bestande in kurze dargestellt, Leszno 1933, s. 4; K. Szymańska, Bracia czescy w Lesznie. Przewodnik po zbiorach Muzeum Okręgowego w Lesznie, Leszno 2007, s. 9.
Małgorzata Gniazdowska