Portret Karola Bogumiła Diehla

Karol Fryderyk Minter (1780–1847), sygn. pod kompozycją: lith. C. Minter
Warszawa, Antoni dal Trozzo, 1825
papier, litografia
23,2 x 18,6 cm, z napisem 29,5 x 18,6 cm.
Biblioteka Narodowa, nr inw. G.9762
Kolekcja Czetwertyńskich

Grafika przedstawia półpostać duchownego z książką w ręku. Poniżej owalu napis: CAROLUS DE DIEHL Senior Generalis Ecclesiarum Evangelicarum Ref: Conf: in Polonia Praeses Consistorii, Minister Ecclesiae Varsaviensis & &. Litografia wykonana przez Karola Fryderyka Mintera warszawskiego malarza-portrecistę i litografa, który zasłynął jako właściciel największej w owym czasie warszawskiej odlewni metalowej galanterii użytkowej i artystycznej, produkującej m.in medaliony portretowe sławnych osób. Prezentowana litografia ukazała się nakładem jednego z najsławniejszych warszawskich wydawców i sprzedawców rycin Antoniego Dal Trozzo (Daltrozzo). W roku 1825 Można ją było nabyć w jego składzie materiałów piśmiennych i rysunkowych przy ul. Senatorskiej 426 za kwotę 4 ówczesnych złotych.
Urodzony w kupieckiej rodzinie w Lesznie Karol Bogumił Diehl (1765–1831) był działaczem oświatowym i charytatywnym, członkiem Izby i Dyrekcji Edukacyjnej Księstwa Warszawskiego, a przede wszystkim duchownym Kościoła ewangelicko-reformowanego. Zaczynał karierę duchowną jako pastor parafii ewangelicko-reformowanej w Poznaniu. Od roku 1790 do końca życia był pastorem parafii warszawskiej. W roku 1810 został wybrany seniorem generalnym Księstwa Warszawskiego, a następnie także Jednoty Małopolskiej w Galicji. Jego dziełem było zjednoczenie protestantów na ziemiach polskich. wspólna organizacja Za jego sprawą Kościoły reformowany i augsburski utworzyły  2 lipca 1828 roku wspólny Konsystorz Generalny Wyznań Ewangelickich w Królestwie Kongresowym. W latach 1828–1830 Diehl był jego przewodniczącym. W latach 1809–1814 udzielał się jako deputowany i członek Komisji Prawodawstwa Cywilnego, występując jako zwolennik Kodeksu Napoleona i jedności Polski z Litwą. Należał również do Towarzystwa Dobroczynności i Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Należał do zdecydowanych zwolenników powstania listopadowego. Miał liberalne poglądy. Był zwolennikiem idei zrównania praw politycznych i cywilnych bez różnicy stanu, religii, czy narodowości. Będąc nauczyciele religii ewangelickiej w rządowym liceum warszawskim bronił używania języka polskiego w szkolnictwie. W uznaniu zasług otrzymał w roku 1823  dziedziczne szlachectwo z herbem Piecza, a trzy lata później order św. Stanisława. Zmarł w Poznaniu. Został pochowany na cmentarzu ewangelicko-reformowanym w Orzeszkowie.

„Kurier Warszawski” 1825, nr 64, s. 358; H. Widacka, Katalog portretów osobistości polskich i obcych w Polsce działających, t. 1, Warszawa 1990, poz. 971; K. Bem, Słownik biograficzny duchownych ewangelicko-reformowanych, Warszawa 2015
Agata Pietrzak