Christian Gottfried Zschoch (1775–1833‏), sygn. pod kompozycją: Zschoch sc.
Zwickau, Gebrüder Schumann, 1832
papier, miedzioryt punktowany
18,3 x 12 cm.
Biblioteka Narodowa, nr inw. G.64435
nabyty do zbiorów przed 1939

Kompozycja wzorowana na miedziorycie Johanna Friedricha Bause (1738–1814) wykonanym po roku 1760. Rycina opublikowana w Bildnisse der berühmtesten Menschen aller Völker und Zeiten. Ein Supplement-Kupferband zu jedem biographischen Wörterbuche, besonders zu dem Conversations-Lexicon, Zwickau und Leipzig 1818–1832. Miedzioryt przedstawia popiersie teologa na neutralnym, sześciobocznym tle. Poniżej napis: N. L. Graf v. ZINZENDORF.
Nikolaus Ludwig Reichsgraf von Zinzendorf und Pottendorf (1700–1760) był niemieckim teologiem ewangelickim i reformatorem religijnym, przywódcą ruchu pietystycznego w Saksonii. Urodził się w Dreźnie w rodzinie szlacheckiej. Naukę rozpoczął w latach 1710–1715 uczęszczał w Halle w szkole prowadzonej przez Franckesche Stiftungen, gdzie duży wpływ wywarł na niego pietysta August Hermann Francke. Następnie studiował prawo w Wittenberdze. W latach 1719–1721 odbył kilkunastomiesięczną podróż po Europie. Po powrocie został radcą na dworze króla Augusta II Mocnego. Porzucił karierę prawniczą i politykę na rzecz teologii. W 1722 ożenił się z Erdmuthe Dorotheą Reuß-Ebersdorf i osiadł w majątku rodzinnym Rittergut Mittelberthelsdorf na Górnych Łużycach. Tam przyjmował zbiegłych z terenu Moraw, potomków prześladowanych braci czeskich. Przy  wsparciu Zinzendorfa bracia założyli osiedle Herrnhut, jako azyl dla uchodźców religijnych. Powstała nowa wspólnota wyznaniowa, oparta na rygorystycznych zasadach moralnych, lecz wprowadzająca elementy dialogu ekumenicznego. Wkrótce wspólnota z Herrnhut stała się znana na wszystkich kontynentach jako pierwsza protestancka wspólnota organizująca misje. Pierwsi misjonarze udali się w 1732 r. na wyspę Saint Thomas na Morzu Karaibskim. Z tej wspólnoty wyrosła w sierpniu 1727 r. Jednota Braci Morawskich zwana też Ewangelicką Jednotą Braterską czy herrnhutami. Zinzendorf był twórcą tzw. „teologii serca”. Opracował dla wspólnoty Herrnhut nowy model nabożeństw, w którym praktykowano wspólne przystępowanie do Sakramentu Ołtarza osób z różnych wyznań, co było w XVIII stuleciu ewenementem. Teolog jest autorem wielu pieśni kościelnych, śpiewanych do dziś w kościołach protestanckich, m.in. dobrze znanej również w Polce „Serca razem połączone”. W 1737 roku otrzymał od Daniela Ernesta Jabłońskiego, seniora czeskich ordynację na biskupa braci morawskich. Został wygnany z Saksonii, którą musiał ostatecznie opuścić w 1738 roku. Udał się do Wetterau w Hesji, założył zbory w byłym klasztorze w Marienborn i na zamku Burg Ronneburg oraz w w Herrnhaag. W następnych latach jako kaznodzieja odbywał podróże do Estonii, Kurlandii, Anglii, Ameryki Północnej. W roku 1747 pozwolono mu wrócić do Saksonii. Dwa lata później uzyskał dla herrnhutów wolność głoszenia Słowa Bożego i tolerancję zboru jako jednej ze wspólnot związanych z saksońskim Kościołem krajowym. Od 1750 roku Zinzendorf mieszkał najczęściej w Londynie, a od 1755 roku w Berthelsdorfie. W roku 1757 jego drugą żoną została Anna Nitschmann, z która miał jedynego syna Christiana Renatusa. Zmarł w Herrnhut. Rocznica jego śmierci (9 maja) jest upamiętniona w Ewangelickim Kalendarzu Imion.

P. Tschackert, Zinzendorf, Nicolaus Graf von, [w:] Allgemeine Deutsche Biographie, t. 45, Lipsk 1900, s. 344–353.
Agata Pietrzak