Jan Amos Komeński
Berlin, Karl Friedrich Rellstab, W. Tanžil, 1757
66 s; in duopdecimo
Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, sygn. 302059
Proweniencje: 1. Tato knizka nalezi Fridrichowy Urbanowy gest darowana za pamatku odemnie Girka Urbana Berlinie dna 21go Julij 1780, 2. Friedrich Urban 1796 d. 29 August, 3. Johann Urban, 4. Marya Alzbeta Marosova dne 22/20, 5. Aus der Büchereich D. Dr. von Leipzig Criegen – ekslibris

Dzieło powstało z inicjatywy i w środowisku czeskiej emigracji w Berlinie, gdzie w dobrach Rixdorf od 1729 roku istniała czeska kolonia. Prezentowana książka do nowe wydanie Historii męki, śmierci, pogrzebu i zmartwychwstania naszego Pana Jezusa Chrystusa ułożonej przez Komeńskiego z fragmentów Biblii kralickiej, wydanej w Lesznie w 1631 roku w języku czeskim. Jest świadectwem odrodzenia idei Jednoty braci czeskich oraz tożsamości religijnej i językowej czeskich emigrantów w Berlinie.
Jednym z właścicieli dzieła był saksoński duchowny i filozof, Hermann Ferdinand Criegern (1841–1936), autor książki Johann Amos Comenius als Theolog… (Lipsk 1881).

A. Kawecka-Gryczowa, Leszno – ośrodek wydawniczy Jednoty, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 9, 1964, s. 251
Kamila Szymańska