Elementarz

Leszno, Michael Lorentz II Presser, [między 1769–1771]
1 arkusz zadrukowany jednostronnie
własność Renate Sternel

Wszystkie działające w Lesznie szkoły elementarne używały do nauki czytania, pisania, rachunków i podstaw wiary podręczników, często – w przypadku tzw. szkół pokątnych – były to katechizmy wyposażone w tabliczkę mnożenia. Z powodu zaczytania nie zachowały się kompletne egzemplarze elementarzy, ale ślady ich istnienia znamy np. z inwentarzy leszczyńskich składów księgarskich, gdzie opisane są najczęściej jako ABC-Büchlein. Prezentowany na wystawie fragment takiego wydawnictwa to pierwsza składka z kartą tytułową, pozwalającą zidentyfikować ten niekompletny druk wydany w miejscowej oficynie Michela Lorentza II Pressera. Karta tytułowa książeczki jest – podobnie jak reszta składki – dwukolorowa z przedstawionym wizerunkiem koguta w roli nauczyciela, który z książką i wskaźnikiem (rózgą?) udziela lekcji kurczakom. Ze treści wynika, że elementarz zawierał naukę liter, katechizm oraz podstawowe modlitwy i teksty błogosławieństw. Uwagę zwraca dwukolorowy, jednakże niestaranny druk oraz podział wyrazów na sylaby, co wskazuje jednoznacznie na przeznaczenie książeczki.

G. Smend, Evangelisches Schulwesen in Lissa. Ein Beitrag zur Entwicklung der Volkschule in der Provinz Posen, Lissa [po 1911], s. 40
Kamila Szymańska