Prawa y wolnosci dyssydentom w nabozenstwie chrzescianskim w Koronie  Polskiey, y w  W. X. L. służące z Przywileiow, Konstitucyi Seymowych, y Statutow W. X. L. y rożnych inszych, żadney wątpliwości nie podlegających Autentykow, zebrane y dla wiadomości wszystkich do Druku podane

Daniel Ernest Jabłoński
Berlin, 1720
[8], 83, [1]; 2°
Polska Akademia Nauk Biblioteka Kórnicka, nr inw. 34938
zakupiono w 1952

Daniel Ernest Jabłoński, teolog, pisarz religijny i duchowny Jednoty braci czeskich, walczył o  tolerancję dla różnowierców. Wiek XVII przyniósł Rzeczpospolitej liczne wojny, a wraz z nimi brak poczucia bezpieczeństwa i zmianę stosunku do dysydentów. Coraz bardziej ograniczano tolerancję religijną, zagwarantowaną w Konfederacji Warszawskiej z 1573 roku. Kulminacja antyprotestanckich działań prawnych miała miejsce na Sejmie Niemym z 1717 roku, który gwarantował nadania królewskie jedynie katolikom, zakazywał odprawiania nabożeństw protestanckich poza zborami i je ograniczał. Strona dyssydencka podjęła działania obronne, w tym próby pozyskania protestanckich władców europejskich. W walkę o pozycję polskich różnowierców zaangażował się też Jabłoński, skupiając się głównie na działalności pisarskiej i publicystycznej. Na polecenie synodu Jednoty zebrał i wydał najpierw po łacinie (1708), a następnie po niemiecku i polsku ważniejsze dokumenty, potwierdzające prawa dysydentów w Rzeczpospolitej. W kraju dzieło to służyło protestantom w walce o swoje prawa i zaniechanie prześladowań, natomiast w Europie, gdzie znalazło szeroki krąg odbiorów, stawało się niekiedy materiałem propagandowym wymierzonym w Polskę.

Estreicher XVIII, 362; Budowanie mostów. Daniel Ernest Jabłoński w Europie wczesnego Oświecenia, Leszno 2010, s. 216–218, 281; W. Chojnacki, Z dziejów drukarstwa polskiego w Królewcu „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” 1, 1961, s. 24; J. Szeruda, Jabłoński Daniel Ernest [w:] Polski Słownik Biograficzny. t. 10, Wrocław 1962–1964, s. 245.
Aneta Falk