Biblia

Bibliorum pars prima… ab Immanuele Tremellio et Francisco Iunio…
Frankfurt nad Menem, Andreas Wechel, 1575–1579
[6] k, 387 s, [4] k, 513 s; in folio
oprawa XVI w.: półskórek, tłoczenia
Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, sygn. 401116/I-II
ze zbiorów biblioteki kralickiej i biblioteki braci czeskich w Lesznie

Egzemplarz Biblii w tłumaczeniu z języka greckiego, dokonanego przez Immanuela Tremeliusa (1510–1580) – włoskiego Żyda, który przeszedł kolejno na katolicyzm i kalwinizm. Przekład ten zyskał uznanie w środowiskach protestanckich. Odegrał też znaczną rolę w przekładzie Starego i Nowego Testamentu na język czeski, których to prac efektem jest tzw. Biblia kralicka, opracowana w ośrodku braci czeskich w Kralicach na Morawach, w dobrach Żerotinów.
Na kartach tytułowych obydwu tomów znajdują się odręczne dedykacje o treści: „Biblioth. Bregensi oblatus hic liber in 2 da parte a Daniele Vettero mp.” (t. 1) i „Idem, Daniel Vett et hinc Tom. Adjunxit Biblioth. Bregensi mp.” (t. 2). Darczyńcą obydwu tomów na rzecz biblioteki gimnazjum w Brzegu był Daniel Vetter (ok. 1592 – 1669) – leszczyński drukarz, duchowny Jednoty braci czeskich, senior, który po spaleniu Leszna w 1656 roku znalazł się wraz z grupą uchodźców w Brzegu. Ofiarowana Biblia była rodzajem zapłaty za okazaną pomoc i gościnę. Książka ta pochodziła z zasobów czeskobraterskiego księgozbioru zgromadzonego w Kralicach, który włączony został do biblioteki w Lesznie.
Adam Samuel Hartmann w swej relacji z kolekty po Europie zachodniej odnotował, że w Middelburgu wypożyczył egzemplarz „die lateinische biebel Tremelii” pod zastaw obrączki.
Członkowie Jednoty – oprócz Vettera – ofiarowali do zbiorów gimnazjum w Brzegu w latach 1658–1661 przynajmniej 14 ksiag przez konseniora Jednoty Jana Felina (ok. 1600–1662), Piotra Figulusa (1619–1670) – seniora Jednoty, zięcia Comeniusa i ojca Daniela Ernesta Jabłońskiego.

W. Karlak, „Hic liber Ducali Bibliothecae offerebatur a Fratribus Moravis…” – brzeski epizod z dziejów Jednoty po pożarze Leszna [w:] Libri magistri muti sunt. Pocta Jaroslavě Kašparové, Praha 2013, s. 165–172.
Kamila Szymańska