Program sztuki teatralnej

[O Ibrachimie, Selimie, Roxolanie traiedya wystawiona w Lipcu 1689 w Gymnazyum leszczyńskim]
Leszno, Michael Buck, 1689
[3] k; 2°
Polska Akademia Nauk Biblioteka Kórnicka, nr inw. BK 331
ze zbiorów Tytusa Działyńskiego (1796–1861), notowany w katalogu K.W. Kielisińskiego pod nr 8598

Widowiska teatralne według koncepcji J. A. Komeńskiego miały pomagać młodzieży w przyswajaniu wiedzy. Przypuszczać można więc, że teatr gimnazjum leszczyńskiego powstał z właśnie jego inicjatywy. Przez zniszczeniem miasta szkolne przedstawienia odbywały się regularnie. Po klęsce pożaru zdołano przygotować zaledwie dwie sztuki. Jedną z nich był spektakl O Ibrachimie, Selimie, Roxolanie traiedya wystawiona w Lipcu 1689 w Gymnazyum leszczyńskim, przygotowany na cześć dwunastoletniego Stanisława Leszczyńskiego, wojewodzica poznańskiego. Tragedia ta jest oparta o motywy historyczne zaczerpnięte z życia dworu sułtana Sulejmana Wspaniałego, które przez anonimowego autora zostały potraktowane z dużą swoboda i fantazją przy jednoczesnym braku dbałości o zgodność z prawdą historyczną. Prezentowany druk jest programem spektaklu i nie zawiera wypowiedzi poszczególnych postaci. Tytuł dzieła podano według ustaleń Karola Estreichera, na stronie tytułowej znajduje się jedynie dedykacja Stanisławowi Leszczyńskiemu: Jasnie wielmoznemu jegomosci panu Stanisławowi h. na Lesznie, wojewodzicowi poznanskiemu, staroscie noscickiemu, &c. &c. Aktem komicznym hołduje Gymnasium Leszczynskie die Julii, 1689.

Estreicher XVIII, 518; A. Matuszewski, Odrębność i stereotypowość życia umysłowego w Lesznie w XVII wieku. Leszno 1988, s. 4; W. Chomętowski, Dzieje teatru polskiego od najdawniejszych czasów do 1750 roku. Warszawa 1870, s. 77–81; M. Klosová, Divatelní svět J.A. Komenského, Praha 2016, s. 57–58.
Aneta Falk