Geschichte der Evangelischen Gemeinde Schmiegel 1605–1905
Richard Perdelwitz
Schmiegel, Buchdruckerei Schmidt, 1905
44 s.
Muzeum Okręgowe w Lesznie, Biblioteka, nr inw. 386
w zbiorach od 1950

Jubileuszowa publikacja wydana z okazji 300-lecia parafii ewangelickiej w Śmiglu. Autor, pastor miejscowej parafii w latach 1903–1906, w trzech rozdziałach opisał kolejno: budynki kościelne, wspólnotę parafialną oraz kwestie dotyczące służby kościelnej. Perdelwitz opisując konkretne osoby i wydarzenia z dziejów kościoła i parafii przywołał znane mu dokumenty i kroniki z kościelnego archiwum, nierzadko cytując obszerne fragmenty oraz wymienił dostępne publikacje. Jakkolwiek broszura nie posiada aparatu naukowego w postaci przypisów czy choćby wykazu źródeł i literatury, stanowi interesujący materiał do dziejów śmigielskiej wspólnoty. Szczegółowo przedstawia np. stan posiadania parafii u schyłku XVIII wieku, przebieg budowy obecnego kościoła i jego – dziś zaginione – wyposażenie. Przytacza w tłumaczeniu na język niemiecki teksty przywilejów Wacława Rozdrażewskiego w 1595 roku, Przecława Leszczyńskiego z 1668 roku i Rafała Leszczyńskiego z 1690 roku, w których luteranom gwarantowano wolność wyznania. Na podstawie kościelnych kronik cytuje przykłady prześladowań śmigielskich protestantów w czasie konfederacji barskiej czy dzieje sporów wewnątrz parafii w latach 1852–1857. Ostatnia część poświęcona jest duchownym służącym w zborze oraz zasadom funkcjonowania parafii. Tego zagadnienia dotyczy m.in. cennik z 1708 roku.
Kamila Szymańska