Gottfried Smend

Gottfried Smend (1866–1943)
Pochodził z Barmen, był synem tamtejszego przemysłowca. Do Leszna trafił w 1892 roku na stanowisko drugiego pastora, rok później ordynowany na pierwszego pastora. Był inicjatorem prac renowacyjnych w świątyni i dobrym organizatorem życia w parafii. Od 1910 roku rozpoczął publikowanie prac z zakresu dziejów parafii luterańskiej w Lesznie inaugurując swą działalność wydawniczą opracowaniem o dziejach budowli kościoła. Do ważniejszych dzieł Smenda należą monograficzne ujęcia szkolnictwa protestanckiego w Lesznie, życia i działalności Zachariasa Herrmanna, Christiana Siegmunda Thomasa i szczegółowych prac z historii wspólnoty luterańskiej. Szczególnie cenne są edycje źródłowe protokołów w synodów Kościoła ewangelicko-augsburskigo oraz wykazy ordynowanych duchownych i edycja słownika najwybitniejszych przedstawicieli luteranizmu w Lesznie autorstwa Thomasa.