[Sebastian Macer]
Leszno 1650
[112] k; in octavo
oprawa XVII w; pergamin
Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, sygn. 302418
proweniencje: 1. Naturae et Patriae – pieczęć, 2. Bibliot. U. Wr. – pieczęć, 3. Johanni Ephraim Scheibel Cc.0010

Jedna z trzech anonimowo wydanych sztuk Sebastiana Macer wystawionych w Lesznie. Macer (zm. ok. 1663) – konrektor i rektor leszczyńskiego gimanazjum w latach 1637–1653. Wykształcony na uniwersytetach w Pradze, Greifswaldzie i Groningen.
Prezentowana sztuka to adaptacja 31 rozdziałów (w tytule błędnie podano 30) Januy Komeńskiego z 1649 roku. W tej czteroaktowej sztuce Macer zaprezentował opis świata naturalnego i przegląd fizyki. Przedstawienie zaprezentowane została prawdopodobnie podczas egzaminów letnich w 1650 roku w leszczyńskim gimnazjum. W następnym roku Macer przygotował spektakl oparty o następne rozdziały z książki.
Dzieło zostało ofiarowane Bogusławowi I i wyposażone w dedykację oraz drzeworytowy herb Leszczyńskich Wieniawa na karcie tytułowej verso.
Jednym z właścicieli podręcznika był Johann Ephreim Scheibel (1736–1809) – wrocławski matematyk i astronom, nauczyciel w gimnazjach św. Elżbiety i Marii Magdaleny, członek m.in. Pruskiej Akademii Nauk w Berlinie. Do rozległych zainteresowań Scheibela należała także filologia klasyczna. Pozostawił po sobie cenny księgozbiór sprzedany po jego śmierci na aukcji.

M. Klosová, Trzy sztuki Sebastiana Macera i „Schola ludus” Jana Amosa Komeńskiego [w:] Reformacja i tolerancja. Jedność w różnorodności? Współistnienie różnych wyznań na ziemi wschowskiej i pograniczu wielkopolsko-śląskim, red. M. Małkus, K. Szymańska, Wschowa-Leszno 2015, s. 251 passim; M. Klosová,  Divadelní svět J.A. Komenského, Praha 2016, s.50–54.

Kamila Szymańska