Portret Fryderyka V Elektora Palatynatu
malarz nieokreślony
1 poł. XVII w.
płótno, olej
203 x 112,5 cm
Muzeum Okręgowe w Lesznie, MLS 42
pierwotnie eksponowany w ratuszu w Lesznie, w 1954 przekazany do zbiorów muzealnych przez Prezydium Miejskiej Rady Narodowej

Przedstawiony en pied w pozie swobodnej. Ubrany w srebrzysty atłasowy wams, w formie obcisłego, lekko podwatowanego kaftana, wydłużonego w szpic, z długimi rękawami. Ozdobiony pasmanterią oraz naszytymi na całej powierzchni tkaniny poziomymi paseczkami z cienkich, złotych sznureczków. Z przodu zapinany na szereg drobnych guzików. Pod szyją niewielki, płasko wyłożony płócienny kołnierz wykończony koronką, takież same mankiety wystające spod rękawa wamsu. Na ramionach czarna peleryna sięgająca kolan, obszyta złocistą pasmanterią. Na nogach krótkie, obcisłe czarne spodnie z pasmanteryjnym lampasem z boku, długie białe pończochy dziane z jedwabiu oraz czarne, sznurowane buty. Lewa ręka oparta na biodrze, prawa opuszczona spoczywa na rękojeści szabli. Przy pasie wpięty medal Filipa V oraz rapcie do podwieszenia szabli. W lewym górnym rogu napis: VGO / FRIDERICH PFALTZ GRAF BEŸ / RHEIH UND CHUFURST eʼ13.
Fryderyk V Wittelsbach (1596–1632), książę elektor Palatynatu Nadrenii i Bawarii w latach 1610–1623. Zwolennik protestantyzmu. Od 1614 zięć Jakuba I. Popierany przez Anglię. Powołany na tron czeski po słynnej defenestracji praskiej (26 VII 1619) przyjął ofiarowaną koronę czeską już jako znany wódz unii protestanckiej. W walce z ligą katolicką pokonany pod Białą Górą (8 XI 1620), przez wojska Albrechta von Wallensteina i Ferdynanda II. Po klęsce unii protestanckiej schronił się w Palatynacie, a następnie w Niderlandach, u rodziny swojej matki. Z uwagi na krótkie panowanie w Czechach przeszedł do historii jako „król zimowy” (26 VII 1619 – 8 XI 1620).

Wystawa Sztuki, katalog wystawy, Leszno 1932, poz. nr 9; K. Szymańska, Bracia czescy w Lesznie. Przewodnik po zbiorach Muzeum Okręgowego w Lesznie, Leszno 2007, s. 18.
Grażyna Michalak