Biblia, das ist: Die gantze Heilige Schrifft, dess Alten und Neuen Testaments…
Norymberga, spadkobiercy Johanna Andreasa Endtera, syn i dziedzice – wydawca, 1716
k.nlb. 37, 1181 s., k.nlb. 22; in folio
w tekście 8 całostronicowych tablic miedziorytowych – frontispisów wybranych ksiąg oraz portretu zbiorowego Marcina Lutra, żony, córki i rodziców, sygn. E. Nunzer del: eI Se oraz liczne ilustracje drzeworytowe w tekście
oprawa XVIII w.: deski, skóra tłoczona, mosiężne okucia i zapięcia
Muzeum Okręgowe w Lesznie, nr inw. S. 85
w zbiorach Muzeum od 1950

Pierwsze całościowe wydanie Biblii w języku niemieckim opublikował Luter w 1534 roku. Prezentowany egzemplarz z przedmową Johanna Michaela Dillherra (1604–1669), proboszcza kościoła św. Sebalda w Norymberdze, profesora uniwersytetów w Jenie i Norymberdze ukazał się w zasłużonym wydawnictwie Endterów. Pierwsze wydanie tej jednej z poczytniejszych edycji Biblii ukazało się w 1650 roku; ostatnie miało miejsce w 1788. Wydań tych było około 30. Popularność tej edycji Biblii wynikała m.in z atrakcyjnych ilustracji, nawiązujących do treści.
Zapiski w języku niemieckim na wyklejkach okładki pod datą roczną 1753 wskazują na częste wykorzystanie Biblii – najważniejszej księgi w domostwie pobożnych luteranów – także w charakterze rodzinnej kroniki.

K. Szymańska, Katalog starych druków Muzeum Okręgowego w Lesznie, Leszno 2001, poz. 34, s. 55-56.
Kamila Szymańska