Budynki należące do parafii luterańskiej w Śmiglu

Widokówka przedstawiająca ewangelicki kościół p.w. św. Stanisława, dom starców oraz szpital sióstr diakonisek w Śmiglu
Emil Langner
Śmigiel, 1906–1908
papier, druk
8,8 x 13,8 cm
Muzeum Regionalne w Kościanie, nr inw. MRK-434/F

Karta pocztowa trójdzielna. Po lewej stronie pionowy widok na fasadę kościoła św. Stanisława z perspektywy ulicy Szkolnej (dawna Kirchstrasse), po prawej dwa mniejsze, poziome ujęcia – u góry budynek domu starców, na dole szpitala.
Fotografia przedstawiająca świątynię ukazuje dwukondygnacyjną, trójosiową, tynkowaną fasadę z umieszczoną centralnie czterokondygnacyjną wieżą zwieńczoną zbliżonym do ostrosłupa hełmem z krzyżem. Na parterze, w centralnej osi fasady drzwi wejściowe, ponad nim oraz w skrajnych osiach przyziemia i parteru zwieńczone łukami okna. Na każdej kondygnacji wieży niewielkie otwory okienne o zbliżonym do kwadratu bądź prostokąta kształcie, niektóre zamknięte łukiem, poniżej hełmu potrojone. Po obu stronach ulicy widoczny fragment jednopiętrowych zabudowań mieszkalnych, w tle zieleń. U góry napis: Schmiegel Evgl. Kirche.
Ujęcie budynku mieszczącego dom starców ukazuje dwu i pół kondygnacyjną, trójosiową budowlę z niskim poddaszem o elewacjach z czerwonej cegły i tynkowaniem w formie ozdobnych płycin międzyokiennych. W fasadzie, w środkowej osi parteru wejście główne, z lewej strony pojedynczy, wysoki otwór okienny zamknięty łukiem odcinkowym. Na piętrze trzy analogiczne okna, nad którymi na poddaszu niewielkie, podwójne okna w kształcie prostokąta. Podobnie ukształtowana elewacja boczna – na parterze cztery wysokie okna, na osi piętra dwa nieco niższe, umieszczone blisko siebie, ponad nimi dwa małe, prostokątne okna poddasza. Pomiędzy każdą z kondygnacji ozdobny, ceglany gzyms. Budynek przykryty dwuspadowym, niemal płaskim dachem, w szczytach oraz narożach budynku zdobionym ceglanymi wieżyczkami. Budynek częściowo zasłonięty bezlistnymi drzewami, otoczony metalowym ogrodzeniem, które od frontu zdobią cztery masywne, wysokie, ceglane słupy zwieńczone dwuspadowymi, przykrytymi karpiówką daszkami. Poniżej fotografii napis: Kronpinzzesin Cecilien-Haus.
W prawym dolnym roku widokówki widoczny budynek szpitala przy ul. Kościuszki (dawna Schützen Strasse). Od frontu widoczna, dostawiona do jednej ze ścian, dwukondygnacyjna loggia z arkadami zamkniętymi łukami odcinkowymi, na piętrze otwartymi, w przyziemiu zabudowanymi węższymi, zdwojonymi oknami powtarzającymi kształt arkad. Loggia zwieńczona ograniczonym ażurową, ceglaną balustradą tarasem z ząbkowanym gzymsem. Oparta o plan prostokąta główna bryła budynku dwukondygnacyjna, pięcioosiowa, przykryta dwuspadowym dachem z dwoma kominami. Na każdej z kondygnacji prostokątne okna, ponad którymi tynkowane, zamknięte łukiem płyciny. W szczycie dwoje prowadzących na taras drzwi. Teren szpitala ogrodzony – z prawej strony widoczny drewniany parkan, za nim w oddaleniu niewielki fragment dwuspadowego dachu budynku, z lewej strony ogrodzenie z siatki oraz część sąsiedniego, ceglanego budynku mieszkalnego nakrytego dwuspadowym dachem.
Całość utrzymana w czarno-białej kolorystyce; pomiędzy fotografiami odręczne, niemieckojęzyczne napisy.
Widokówka przedstawia najważniejsze budowle Śmigla powstałe z inicjatywy parafii ewangelickiej. Najstarszym z nich jest wybudowany w 1830 roku, który był w posiadaniu luteranów do II wojny światowej, przechodząc następnie w ręce parafii rzymskokatolickiej. W 1905 roku przy obecnej ulicy Bohaterów siostry diakoniski wzniosły tzw. Kronprinzessin Cecilien–Haus (dom następczyni tronu, Cecylii) mieszczący dom starców, na planie wodociągowania miasta z 1913 roku zwany przytułkiem dla osób nieuleczalnie chorych. Fundacją sióstr jest również wzniesiony w 1906 roku przy ul. Kościuszki (dawna Schützen Strasse) nowy budynek szpitala – na widokówce sprzed rozbudowy w 1913 roku.
Anna Agata Ciesielska