Biblia brzeska

Biblia brzeska
Biblia święta tho iest Księgi Starego y Nowego Zakonu wlasnie z Zydowskiego, Greckiego y Łacińskiego nowo na Polski ięzyk z pilnością y wiernie wylożone
Brześć Litewski, 1563
[1] k, 579 k (brak k. 530–533); in folio
Polska Akademia Nauk Biblioteka Kórnicka, nr inw. Cim. F. 4297
proweniencje: 1. „BIBLIOTEKA | TOWARZYSTWA NAUKOWEGO | WARSZAWSKIEGO” – pieczęć, 2. „LUDWIK SZWEDE | INŻYNIER TECHNOLOG | WARSZAWA” – pieczęć

Biblia brzeska zwana również Radziwiłłowską lub Pińczowską, jest pierwszym, opartym na oryginalnych tekstach, przekładem całej Biblii: hebrajskim, aramejskim oraz greckim. Prace nad przekładem sfinansował książę Mikołaj Radziwiłł Czarny. Został również powołany specjalny zespół tłumaczy w skład którego weszli znani działacze reformacji, m.in. Jan Łaski, Grzegorz Orszak czy Franciszek Stankar. Biblia w całości ukazała się 4 września 1563 roku w Brześciu w nakładzie ok. 500 egzemplarzy. Powstanie i historia Biblii brzeskiej wiąże się z rozwojem Reformacji w Polsce. Realizowała ona podstawową zasadę reformacji, że Biblia miała być czytana w języku ojczystym i stała się podstawowym dziełem w zborach ewangelickich. Do dziś zachowało się około 100 egzemplarzy.

Estreicher XIII, 16–17; Biblie Staropolskie, red. I. Kwilecka, Poznań 2003, s. 29–37; R. Pietkiewicz, Pismo Święte w języku polskim w latach 1518–1638, Wrocław 2002
Małgorzata Potocka